Werken met freelancers/zzp-ers vanaf 1 januari 2025
Handhaving schijnzelfstandigheid per 1 januari 2025
LinkedIn september 2024
Opheffen van handhavingsmoratorum
In het verlengde van onze laatste publicatie over de Beoordelingscriteria freelancer ZZP-er Belastingdienst, wijzen wij u dit keer op de brief van de nieuwe minister van Sociale zaken en werkgelegenheid (Van Hijum). Die de Tweede Kamer op 6 september 2024 heeft geïnformeerd, over de zienswijze t.a.v. het opheffen van het zogenaamde handhavingsmoratorum (het niet handhaven van de in 2026 ingevoerde Wet DBA door de Belastingdienst) per 1 januari 2025.
Balans terugbrengen op arbeidsmarkt
In het Hoofdlijnenakkoord 2024-2028 Hoop, Lef en Trots van het nieuwe kabinet is opgenomen dat zekerheid op de arbeidsmarkt wordt gestimuleerd, bijvoorbeeld voor echte zelfstandigen (zzp’ers) in het zelfstandigenbeleid. Ook is opgenomen dat de wetsbehandeling van de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) wordt voortgezet.
Het kabinet wil door het herstellen van de balans op de arbeidsmarkt het werken met en als zelfstandige(n) toekomstbestendiger maken. Om dit te bereiken zet het kabinet in op drie lijnen: het realiseren van een gelijker speelveld tussen contractvormen (lijn 1), een betere werking van de arbeidsmarkt, waaronder meer duidelijkheid over de vraag wanneer gewerkt wordt als werknemer dan wel als zelfstandige (lijn 2) en verbetering van handhaving op schijnzelfstandigheid (lijn 3).
Wijze opheffen van handhavingsmoratorum (einde modelovereenkomst)
De focus binnen de handhaving op arbeidsrelaties is primair gericht op de loonheffingen bij de opdrachtgevers, dus daar zullen ons inziens ook eventuele controles plaatsvinden. De Belastingdienst houdt vanaf 1 januari 2025 wel rekening met het eerdere handhavingsmoratorium (kwaadwillenden daargelaten) en zal dus alleen met terugwerkende kracht corrigeren tot de datum van de opheffing, te weten 1 januari 2025.
Met het opheffen van het handhavingsmoratorium worden nieuwe modelovereenkomsten niet meer in behandeling genomen! Het aan de hand van een toetsing vooraf van (uitsluitend) de schriftelijke overeenkomsten zekerheid geven of sprake is van werken buiten dienstbetrekking, is moeilijk te verenigen met het door de Hoge Raad geformuleerde uitgangspunt in het Deliveroo arrest, in die zin, dat alle omstandigheden van het geval moeten worden beoordeeld. Zie ook het eindrapport van de Commissie Modelovereenkomst uit november 2016. Of al dan niet sprake is van een dienstbetrekking kan immers pas tijdens of achteraf worden bepaald aan de hand van alle feiten en omstandigheden in onderling verband bezien (zogenaamde holistische benadering). Modelovereenkomsten hebben een beperktere werking dan oorspronkelijk was beoogd en zorgen voor schijnzekerheid. Zo gebruikte Deliveroo een algemene modelovereenkomst, maar oordeelde de rechter dat er toch sprake was van een arbeidsovereenkomst.
Op basis van de beginselen van behoorlijk bestuur zullen de lopende goedgekeurde modelovereenkomsten geëerbiedigd worden tot de einddatum van de goedkeuring. De laatste einddatum is in 2029. In plaats hiervan worden partijen geacht de webmodule te gebruiken, is het handboek loonheffingen (pagina 501 e.v.) in dat kader aangevuld met elementen inzake de beoordeling bij een gezagsverhouding en mikt men op voorlichting in de vorm van een publiekscommunicatie, omdat de Belastingdienst slechts 80 FTE’s heeft voor handhaving.
Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR)
Het kabinet zet zich in om de positie van mensen op de arbeidsmarkt te verbeteren. Onderdeel van die inzet is het wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR). Dit wetsvoorstel codificeert de eerder genoemde jurisprudentie in een overzichtelijk toetsingskader. Daarnaast introduceert het kabinet in het wetsvoorstel een rechtsvermoeden van werknemerschap, op basis van een uurtarief (€ 32,24). Dit rechtsvermoeden maakt het voor werkenden aan de basis van de arbeidsmarkt makkelijker om aanspraak te maken op een arbeidsovereenkomst. De vorige minister van SZW heeft het wetsvoorstel VBAR voor advies naar de Raad van State gestuurd. Voor de Wet VBAR als mijlpaal opgenomen: de publicatie van de wetgeving in het Staatsblad in Q1 2025 en inwerkingtreding per 1 januari 2026.
We gaan het allemaal zien. Maar wordt u geconfronteerd met een aanzegging van een controle of heeft u desondanks behoefte aan advies op bovenstaand gebied, dan weet u ons te vinden.