Voorschot WIA-uitkering en eigenrisicodrager / ERD

Mag voorschot WIA-uitkering in rekening gebracht worden bij werkgever?

november, 2022

Inleiding

Zoals algemeen bekend zijn werkgevers in Nederland, i.t.t. veel landen om ons heen, verplicht om i.g.v. ziekte het loon van werknemers twee jaar door te betalen. Na de voornoemde twee jaar ziekte kan een werknemer die meer dan 35% arbeidsongeschikt is verklaard een Wet werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA)-uitkering ontvangen.

Deze WIA-uitkering wordt normaliter uitgekeerd door het UWV, maar veel werkgevers in o.a. de uitzendbranche kiezen er, uit kostenbesparingen (lagere premie voor de Ziektewet),  veelal voor om als zogenaamde eigenrisicodrager zelf dergelijke uitkeringen te doen. Het is dan overigens nog steeds het UWV die de uitkering betaalt aan de (ex-)werknemer, maar waarbij het UWV de uitkering maandelijks weer wel in rekening brengt bij de (ex-)werkgever.

I.v.m. (keurings)achterstanden bij het UWV, worden dergelijke beslissingen al tijden niet tijdig genomen en keert het UWV op grond van een uitkeringsbesluit, dan een voorschot uit in afwachting van een definitieve beslissing over een uitkering (zogenaamde toerekeningsbeschikking). Welk voorschot in het verlengde van het voornoemde, ook in rekening gebracht wordt bij de (ex)werkgever. Mocht echter later blijken, dat er toch geen recht bestaat, op een WIA-uitkering, dan dienen de reeds gedane voorschotbedragen weer te worden terugbetaald.

Werkgever gaat in bezwaar en beroep

A.S. Watson (AS Watson) het bedrijf achter winkelformules, zoals Kruidvat, Trekpleister, Prijsmepper, ICI PARIS XL en Pour Vous, ook een eigenrisicodrager en met veel personeel, had moeite met het feit dat voorschotbedragen weer verrekend moesten worden, in die gevallen, waarbij er achteraf toch geen recht bestond op een WIA-uitkering. AS Watson is tegen diverse beschikkingen van het UWV, waarin het voorschot toe is gekend, in bezwaar gegaan bij het UWV en toen zij daar geen gehoor vond, is zij in beroep gegaan bij de rechtbank Midden Nederland locatie Uitrecht. De grond die AS Watson aanvoerde was, dat er geen wettelijke grondslag voor was en meer specifiek voert zij aan, dat er zonder dat er eerst een verzekeringsgeneeskundig en arbeidsdeskundig onderzoek is geweest er geen uitkering kan zijn.

Wat overweegt de rechtbank in haar uitspraak ECLI:NL:RBMNE:2022:4604?

De rechtbank overweegt (r.o. 24) op 16 november 2022, dat uit de systematiek in de wet WIA volgt, dat het UWV tegen een werkgever als eigenrisicodrager pas een toerekenkingsbeschikking kan nemen, nadat eerst jegens de werknemer een besluit is genomen over zijn of haar uitkeringsrecht. Als de rechtbank hierover anders zou oordelen zou dat betekenen dat de inhoudelijke beoordeling van de arbeidskundige en verzekeringsgeneeskundige aspecten van het uitkeringsrecht – al dan niet impliciet – in de toerekeningsbeschikking plaatsvindt. Die verschuiving verhoudt zich niet tot de aanvraag die de werknemer doet om een uitkering. De rechtsbescherming van de werknemer vereist dat de beoordeling van zijn arbeidsongeschiktheid eerst en alleen plaatsvindt in de besluitvorming over die aanvraag. Pas daarna kan toerekening aan een eigenrisicodrager volgen.

De rechtbank vervolgt (r.o. 25), 25, dat zij niet het standpunt van het UWV volgt dat voorschotten aan een eigenrisicodragende werkgever kunnen worden toegerekend nog voordat de inhoudelijke beoordeling van het uitkeringsrecht heeft plaatsgevonden. Daarmee gaat het UWV er namelijk aan voorbij dat voor toerekening ook een vastgesteld uitkeringsrecht een voorwaarde is, terwijl de werkgever tegen die vaststelling ook rechtsmiddelen moet kunnen inroepen. De visie van het UWV zou betekenen dat een eigenrisicodrager rechtsmiddelen kan instellen tegen de toerekening van het voorschot, maar daarbij alleen zou kunnen klagen over de in overweging 23 genoemde criteria van het bestaan van het eigenrisicodragerschap en de arbeidsrechtelijke relatie tot de werknemer.

Conclusie rechtbank

Een vrij technisch verhaal, realiseren wij ons. De conclusie is i.i.g. aldus de rechtbank, dat de systematiek van de Wet WIA het niet mogelijk maakt dat voorschotten aan de eigenrisicodrager worden toegerekend en, in het verlengde daarvan, worden verhaald. Om voorschotten toe te kunnen rekenen is een expliciete wettelijke grondslag nodig. De Wet WIA voorziet niet in een dergelijke grondslag.

Mocht u te maken hebben met deze problematiek, dan weet u ons te vinden.